Haft kociewski

1c3872f562c9

Haft kociewski – jest to wzór haftu charakterystyczny dla Kociewia, stworzony współcześnie (lata 60 XX wieku) na podstawie zachowanych elementów kultury ludowej tego regionu.

Tradycyjne hafciarstwo na Kociewiu zanikło, a przyczyną tego mogło być rozpowszechnienie się mody na przemysłowo wykonaną odzież, która trafiła tu wcześniej niż na sąsiednie tereny. Co więcej Kociewie nie było przedmiotem tak skrupulatnych badań jak sąsiednie Kaszuby. Począwszy od Oskara Kolberga, etnografowie, a także badacze kultury ludowej bardziej upodobali dalej położone Kaszuby, jako region bardziej atrakcyjny. Konsekwencją tego było to, że Kociewie w pewnym sensie przegrało batalię o udokumentowanie swojej tożsamości regionalnej. Zatem nie opisane, nie do końca zbadane, w wielu bezpowrotnie utraciło dowody własnej kultury ludowej, tak też było z haftem i strojem ludowym.

Na przełomie lat 60 i 70 XX wieku podjęto próby odtwarzania haftu kociewskiego, a  niewątpliwe zasługi w tym zakresie mają Maria Wespowa z Morzeszczyna oraz Małgorzata Garyszkowa z Pączewa, których prace hafciarskie już wtedy cechowało barwne wzornictwo motywów roślinnych, zasadniczo odmienne od przykładów kaszubskich.

Zaczęto więc badać zachowane jeszcze tu i ówdzie relikty ludowego ornamentu kociewskiego. Zbadano wiele sztandarów oraz chorągwi parafialnych w kociewskich kościołach wiejskich, w celu przeniesienia zachowanych wzorów dawnych hafciarek ludowych. Dokonano przeglądu kociewskich skrzyń wianowych i szelblągów, na których widniały ornamenty oraz motywy kwiatowe w formie ozdób malarskich. Przeprowadzono wiele wywiadów środowiskowych w celu pozyskania zachowanych serwetek. Przewertowano także dostępną literaturę etnograficzną, by z materiałów ikonograficznych odtworzyć motywy zdobnicze mebli ludowych. Pomocne okazały się także wizyty w muzeach posiadających zbiory z terenu Kociewia.

Podjęte wysiłki zaowocowały rekonstrukcją zapomnianego haftu. Poszczególne elementy wzorów, a nawet kompozycje ich połączeń nanoszono na matryce, aby następnie je powielić i wypełnić uzgodnionymi kolorami. Kanon kolorystyki odtworzonego haftu określano na podstawie konfrontacji nielicznych przykładów haftów kościelnych, a także polichromii występujących na sprzętach domowych. Przyjęto zatem siedem podstawowych kolorów: biały, żółty, niebieski, zielony, czerwony, liliowy oraz brązowy.

admin

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *